Στην καρδιά της άγριας, περήφανης Έξω Μάνης, κρυμμένο ανάμεσα στα ιστορικά χωριά Σαϊδόνα και Καστάνια, βρίσκεται ένα από τα πιο σημαντικά και λιγότερο γνωστά βυζαντινά μνημεία της περιοχής: ο Ιερός Ναός της Παναγίας Φανερωμένης. Πρόκειται για ένα πραγματικό αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό κόσμημα που μαρτυρεί την πλούσια ιστορία της περιοχής.
Αρχιτεκτονική που αφηγείται ιστορία
Ο ναός, που αποτελεί τον καθολικό της άλλοτε Μονής Ανδρουβίτσης, είναι κτισμένος σε μια μοναδική διάταξη. Αποτελεί έναν εγγεγραμμένο σταυροειδή ναό με τρούλο, όπου η δυτική κεραία του σταυρού επεκτείνεται δημιουργώντας έναν τρίκλιτο χώρο. Ο τρούλος υψώνεται σε ένα ψηλό τύμπανο που κοσμείται από μια σειρά τυφλών τόξων, ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της βυζαντινής τέχνης.
Οι τοίχοι είναι χτισμένοι με το χαρακτηριστικό μανιάτικο τρόπο, ενώ οι δίρρυτες στέγες και οι σχιστολιθικές πλάκες προσδίδουν στον ναό μια αυθεντική, επιβλητική όψη. Πάνω από τη δυτική είσοδο, ένα δίλοβο κωδωνοστάσιο υψώνεται, δίνοντας έμφαση στην εντυπωσιακή του όψη.
Ένας κόσμος από τοιχογραφίες
Στο εσωτερικό του ναού, ο πλούσιος διάκοσμος μαγνητίζει το βλέμμα. Στο κέντρο του τρούλου, δεσπόζει η μορφή του Παντοκράτορα, περιτριγυρισμένου από αγγελικές δυνάμεις. Οι τοιχογραφίες, που χρονολογούνται στις αρχές του 14ου αιώνα, είναι έργο εξαιρετικής τέχνης και αποτελούν ένα από τα πιο αξιόλογα σύνολα αγιογραφιών στη Μάνη. Η λεπτομέρεια στην απόδοση των μορφών και η εκφραστικότητα των προσώπων δημιουργούν μια ατμόσφαιρα κατάνυξης και ιστορικής μνήμης.
Το κρυμμένο διαμάντι της Μάνης
Η Παναγία Φανερωμένη της Έξω Μάνης δεν είναι απλώς ένα θρησκευτικό μνημείο. Είναι ένα ζωντανό βιβλίο ιστορίας, μια πύλη στο βυζαντινό παρελθόν της περιοχής, που προσκαλεί κάθε επισκέπτη να ανακαλύψει την αθέατη πλευρά της. Η μοναδική της τοποθεσία και η αρχιτεκτονική της επιβεβαιώνουν γιατί η Μάνη δεν είναι απλώς ένα μέρος για διακοπές, αλλά ένας τόπος γεμάτος μυστικά και ανεκτίμητους θησαυρούς.
Πηγή: Νικόλαος Δρανδάκης. Βιβλίο Μάνη & Λακωνία
Χάρτης:
