Στην καρδιά της Μέσα Μάνης, σκαρφαλωμένο ανάμεσα σε ελαιώνες και αγέρωχα βράχια, το χωριό Καφιόνα κρύβει ένα μυστικό: τον ναό του Αγίου Βασιλείου και το παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννη. Αυτά τα δύο κτίρια, που σήμερα μοιάζουν σαν ένα, αφηγούνται μια ιστορία αιώνων, γεμάτη αρχιτεκτονικά θαύματα και καλλιτεχνικά μυστικά. Ένα ταξίδι εδώ είναι ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο.
Η Αρχιτεκτονική που Αντέχει στους Αιώνες ️
Αρχικά, ο ναός του Αγίου Βασιλείου χτίστηκε ως μια μονόχωρη καμάρα. Οι τεχνίτες χρησιμοποίησαν συλλεκτές πέτρες, τις οποίες συνέδεσαν με ασβεστοκονίαμα, ενώ στην κάτω πλευρά της ημικυλινδρικής αψίδας πρόσθεσαν λεπτές πλίνθους σε ακανόνιστες στρώσεις. Αυτό το μικρό, αλλά γεμάτο λεπτομέρειες, κτίριο αποτέλεσε τη βάση για τη μετέπειτα επέκταση.
Σήμερα, ο ναός έχει μια δίκλιτη μορφή. Κατά τη βυζαντινή εποχή, προστέθηκε ένα μονόχωρο παρεκκλήσι, αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη. Η μεταγενέστερη κατασκευή του φαίνεται καθαρά από την ανατολική του πλευρά, η οποία εφάπτεται στη νοτιοανατολική γωνία του Αγίου Βασιλείου.
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία του παρεκκλησίου είναι ο νότιος τοίχος, ο οποίος είναι παχύτερος κοντά στο έδαφος και σχηματίζει μια σκάρπα. Αυτή η τεχνική, που συναντάται και σε άλλους ναούς της περιοχής, ενίσχυε τη σταθερότητα της κατασκευής. Η είσοδος στη δυτική πλευρά είναι πλέον φραγμένη, αλλά πάνω από το μονόλιθο που χρησιμοποιήθηκε ως ανώφλιο, πορόλιθοι σχηματίζουν ένα ανακουφιστικό τόξο, μια κλασική βυζαντινή τεχνική.
Οι Τοιχογραφίες που Ζωντανεύουν την Πίστη ✨
Αν και το μεγαλύτερο μέρος του εσωτερικού έχει επιχριστεί με ασβέστη, μέσα στο ιερό διασώζονται μερικές από τις αρχικές τοιχογραφίες. Αυτές οι ζωγραφιές μας δίνουν μια σπάνια ματιά στην τέχνη της εποχής.
Στο τεταρτοσφαίριο, ξεχωρίζει η προτομή της Παναγίας της Βλαχερνίτισσας, με την επιγραφή “Η Ελεούσα”. Η τεχνική είναι απλή αλλά εκφραστική, με τη χρήση ώχρας και λεπτών λευκών γραμμών. Ο Χριστός, μέσα στον δίσκο που κρατάει η Παναγία, έχει έντονα κόκκινα μαλλιά και εκστατικά μάτια.
Στον ημικύλινδρο της αψίδας, ο επισκέπτης μπορεί να δει την τοιχογραφία του Θυόμενου Χριστού, που πλαισιώνεται από τους αρχαγγέλους Γαβριήλ και Μιχαήλ. Τα ροδόχρωμα ενδύματα και τα φτερά τους με τα λευκά πετρώματα δημιουργούν μια εντυπωσιακή αντίθεση. Δεξιά και αριστερά τους, εικονίζονται οι ιεράρχες Άγιος Βασίλειος και Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, κρατώντας ανοιχτά ειλητάρια.
Ένας Διάλογος με την Ιστορία ️
Αν και οι ενδείξεις είναι ανεπαρκείς, μερικοί μελετητές πιστεύουν ότι το παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννη προστέθηκε στον Άγιο Βασίλειο γύρω στο 1300. Αυτή η χρονολόγηση τοποθετεί τον ναό σε μια περίοδο ακμής της βυζαντινής τέχνης στη Μάνη, καθιστώντας τον ένα σημαντικό μνημείο της περιοχής.
Ο Άγιος Ιωάννης στην Καφιόνα δεν είναι απλώς ένας ναός. Είναι ένα ζωντανό κομμάτι της ιστορίας, μια πηγή έμπνευσης και ένας διάλογος με το παρελθόν. Αν βρεθείτε ποτέ στη Μάνη, αξίζει να τον ανακαλύψετε και να αφεθείτε στη γοητεία του.
Πηγή: Νικόλαος Β. Δρανδάκης. Μάνη & Λακωνία σελ.401-402
Φωτογραφικό Υλικό:
Χάρτης:
Eπίσης πλούσιο φωτογραφικό υλικό εδώ:
