Στην καρδιά της άγριας και περήφανης Μέσα Μάνης, στους Άνω Μπουλαριούς, στέκει ένα μνημείο που ψιθυρίζει ιστορίες αιώνων: ο ναός του Αγίου Παντελεήμονα. Αυτό το μικρό, αλλά μεγαλοπρεπές σε ιστορική αξία, εκκλησάκι δεν είναι απλώς ένα ερείπιο. Είναι ένα ζωντανό κομμάτι της βυζαντινής μας κληρονομιάς, ένας φάρος τέχνης και αρχιτεκτονικής που αντιστέκεται στον χρόνο.
Φανταστείτε: ανάμεσα σε αρχαίους τάφους και πέτρινα «καμάρια», υψώνεται μια χιλιόχρονη αγριελιά, ή «ελιούρα» όπως τη λένε οι ντόπιοι. Κάτω από τη σκιά της, μέσα σε μια απόκοσμη σιωπή, αναδύεται ο Άγιος Παντελεήμονας. Η αρχιτεκτονική του, ιδιαίτερα αυτή του Ιερού Βήματος, είναι πραγματικά αξιοσημείωτη, μαρτυρώντας την υψηλή τεχνική των δημιουργών του.
Ο διαπρεπής καθηγητής του Πανεπιστημίου, Ν. Δρανδάκης, μετά από επιτόπια μελέτη, υπολόγισε ότι ο Άγιος Παντελεήμονας είναι έργο του 8ου αιώνα, συμπέρασμα που προκύπτει από την ίδια την κτητορική του επιγραφή. Αυτό καθιστά το μνημείο ένα από τα παλαιότερα και σημαντικότερα στην περιοχή.
Αυτό που κάνει τον Άγιο Παντελεήμονα ακόμα πιο μοναδικό είναι ο τοιχογραφικός του στολισμός. Οι τοιχογραφίες χρονολογούνται με ακρίβεια στο 991/2 μ.Χ.! Αυτή η ακριβής χρονολόγηση είναι σπάνια για την εποχή και προσδίδει ανεκτίμητη αξία στο μνημείο. Μάλιστα, ο Άγιος Παντελεήμονας αποτελεί το αρχαιότερο παράδειγμα μονόχωρης εκκλησίας με δύο κόγχες Αγίου Βήματος στο ελληνικό έδαφος.
Πέρα από την εντυπωσιακή του ηλικία, η εκκλησία των 2,85 x 5,80 μέτρων αποτελεί ένα αληθινό διαμάντι για τους λάτρεις της ιστορίας και της βυζαντινής τέχνης. Αν βρεθείτε ποτέ στη Μέσα Μάνη, αξίζει να ανακαλύψετε αυτό το κρυμμένο κόσμημα, να σταθείτε κάτω από τη σκιά της χιλιόχρονης ελιάς και να αφεθείτε στη μακάβρια αλλά γεμάτη ιστορία σιωπή του Αγίου Παντελεήμονα.
Πηγή: Ναοί στη Μάνη
Πλούσιο φωτογραφικό υλικό εδώ:
