Στη Μάνη, μέχρι και πριν λίγες δεκαετίες, το κυνήγι του ορτυκιού δεν ήταν απλώς μια δραστηριότητα, αλλά αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των κατοίκων. Ένα μείγμα επιβίωσης, παράδοσης και κοινωνικού εθίμου, το «αρδίκι» ήταν κάτι πολύ περισσότερο από ένα απλό πουλί.
Η Μάνη: Ο κυνηγότοπος των ορτυκιών
Η περιοχή, με τους άγριους και εγκαταλελειμμένους τόπους της, αποτελούσε έναν ιδανικό σταθμό για τα μεταναστευτικά πουλιά. Χιλιάδες σμήνη ορτυκιών σκοτείνιαζαν τον ουρανό της Μάνης στο ταξίδι τους προς την Αφρική. Φτάνοντας κουρασμένα, ξαπόσταιναν στους κάβους, πριν συνεχίσουν για την Κρήτη και τον τελικό τους προορισμό.
Περιοχές όπως το Πόρτο Κάγιο, το Ταίναρο, η Οχιά και η Βάθεια, ήταν ξακουστές για το πλήθος των ορτυκιών, που προσέφεραν μια πολύτιμη πηγή εισοδήματος και διατροφής στους Μανιάτες. Τα πουλιά αυτά τα πάστωναν για να έχουν τροφή τον χειμώνα ή τα πουλούσαν στη Γαλλία.
Η «Απόχη»: Ένα εργαλείο επιβίωσης
Το κυνήγι γινόταν κυρίως με την απόχη, μια χειροποίητη κατασκευή που απαιτούσε δύναμη και δεξιοτεχνία. Το να πιάνει κανείς ένα ορτύκι στον αέρα, χωρίς να το τραυματίσει, ήταν μια ιδιαίτερη τιμητική διάκριση. Οι πιο επιδέξιοι κυνηγοί έπιαναν ακόμα και δύο πουλιά με μια κίνηση!
Το κυνήγι με την απόχη ήταν συχνά μια ομαδική διαδικασία, η «τραπέλα». Επτά έως δέκα άτομα, ακόμα και παιδιά, χωρίζονταν σε ρόλους. Τα παιδιά (τα «φτεριτούνια») έτρεχαν και φώναζαν για να σηκώσουν τα πουλιά στον αέρα και οι έμπειροι κυνηγοί («απόχηδες») τα αιχμαλώτιζαν.
Η αξία του ορτυκιού
Πέρα από το κυνήγι με την απόχη, η αξία των ορτυκιών για τους Μανιάτες ήταν τόσο μεγάλη, που έφταναν στο σημείο να επιστρατεύουν ακόμα και τις γάτες τους! Άτομα που δεν μπορούσαν να κυνηγήσουν με απόχη, φρόντιζαν να έχει η γάτα τους μικρά κατά το «αρδικο-λόη» (Σεπτέμβριος). Έδεναν τα γατάκια τη νύχτα και η γάτα, με το μητρικό της ένστικτο, κουβαλούσε μέχρι το πρωί πουλιά, συχνά περισσότερα από όσα έπιανε ένας καλός κυνηγός.
Τα ορτύκια που συλλαμβάνονταν ζωντανά φυλακίζονταν σε ειδικά ξύλινα κλουβιά και ταξίδευαν μέχρι τη Μασσαλία της Γαλλίας. Η εξαγωγή ζωντανών ορτυκιών ξεπερνούσε τις εκατό χιλιάδες ετησίως. Όσα σκοτώνονταν, τα πάστωναν σε πιθάρια για να τα εμπορευτούν ή για δική τους κατανάλωση.
Το κυνήγι με την απόχη σταμάτησε σταδιακά γύρω στο 1970, με την επικράτηση των κυνηγετικών όπλων και την αλλαγή του τρόπου ζωής. Σήμερα, μόνο λίγες φωτογραφίες και οι αφηγήσεις των ηλικιωμένων κατοίκων θυμίζουν τις ένδοξες ημέρες του «αρδικο-λόη», μιας εποχής όπου η επιβίωση και η παράδοση ήταν άρρηκτα συνδεδεμένες με τη φύση.
Πηγή Άρθρου: https://maniearth.blogspot.com/
