Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, η Μάνη, μια περιοχή όπου οι άγραφοι νόμοι της τιμής και της εκδίκησης διαμόρφωναν τις ζωές των ανθρώπων, έγινε το θέατρο ενός από τα πιο πολύνεκρα και συγκλονιστικά εγκλήματα στην ιστορία της Ελλάδας. Ένα φονικό που όχι μόνο κόστισε τη ζωή σε πέντε ανθρώπους, συγγενείς μεταξύ τους, αλλά δημιούργησε τεράστιο θόρυβο σε όλη τη χώρα και δίχασε την ελληνική κοινή γνώμη, η οποία βρισκόταν ακόμα σε ένα μεταβατικό κοινωνικό στάδιο.
Ένα Έγκλημα που Συγκλόνισε την Ελλάδα
Δράστης αυτής της πολύκροτης υπόθεσης ήταν ένας 28χρονος Μανιάτης, ο οποίος αποφάσισε να πάρει τον νόμο στα χέρια του. Μέσα σε λίγα λεπτά, εκτέλεσε τον 60χρονο πατέρα του, τον 65χρονο θείο του, και τις τρεις αδελφές του, ηλικίας 35, 30 και 25 ετών. Σύμφωνα με την απολογία του δράστη, ο πατέρας και ο θείος του είχαν αιμομικτικές σχέσεις με τις τρεις αδελφές του, με τον θείο να έχει μάλιστα αφήσει έγκυο τη μία από τις κοπέλες, υποσχόμενος γάμο αφού χώριζε τη γυναίκα του.
Ο νεαρός, πιστός στα μανιάτικα έθιμα, αποφάσισε ότι έπρεπε να «καθαρίσει» την τιμή της οικογένειάς του και να «ξεπλύνει» το όνομά του από την ντροπή. Το περιστατικό έλαβε χώρα το πρωί της 10ης Απριλίου του 1957, όταν ο δράστης πήγε στο μαντρί της οικογένειας. Εκεί, πυροβόλησε πρώτο τον θείο του, ρίχνοντάς του δύο σφαίρες. Στη συνέχεια, πυροβόλησε τρεις φορές τον πατέρα του και δύο φορές τη μία αδελφή του. Λίγο πιο μακριά, σκότωσε τη δεύτερη αδελφή του και επέστρεψε για να δώσει τη χαριστική βολή στον θείο του. Την τρίτη αδελφή του τη σκότωσε λίγο αργότερα στο σπίτι τους στο χωριό. Προσπάθησε να διαφύγει στα βουνά, αλλά οι χωροφύλακες τον συνέλαβαν, μένοντας άφωνοι από την απολογία του και τους λόγους που τον οδήγησαν σε αυτό το απεχθές έγκλημα.
Η Υποστήριξη της Κοινωνίας και η Δίκη
Οι σχέσεις των δύο ανδρών με τα νεαρά κορίτσια είχαν ξεκινήσει μέσα στη γερμανική κατοχή και είχαν γίνει γνωστές στη μικρή κοινωνία του χωριού, η οποία «έβραζε» από την ηθική κατάπτωση της οικογένειας. Αυτή την απαξία από τους συγχωριανούς του δεν μπόρεσε να χωνέψει ο δράστης, αναλαμβάνοντας ο ίδιος να αποκαταστήσει την τιμή. Γι’ αυτόν τον λόγο, από την πρώτη στιγμή βρήκε συμπαραστάτες σε ολόκληρη την Ελλάδα. Αρκετά δημοσιεύματα της εποχής τον ανέδειξαν σε ένα είδος ήρωα, ο οποίος βρέθηκε μπλεγμένος σε μια κατάσταση όπου δεν είχε άλλες επιλογές από το ασύλληπτο φονικό. Χαρακτηριστικά, σύλλογος λιμενεργατών από την Κρήτη έστειλε επιστολή στην Αστυνομία, ζητώντας να εκφράσουν την ευαρέσκειά τους σε αυτόν που «απέπλυνε δια του πενταπλού φόνου ένα άγος το οποίο εκηλίδωνε τας πατροπαράδοτους ηθικάς αρχάς της ελληνικής κοινωνίας».
Η δίκη του ξεκίνησε έναν χρόνο αργότερα, στην Κόρινθο. Η αίθουσα κατακλύστηκε από Μανιάτες, ενώ οι δημοσιογράφοι μετέδιδαν λεπτομέρειες του στυγερού εγκλήματος. Η κοινή γνώμη, ακόμα και έναν χρόνο μετά, ήταν συντριπτικά υπέρ του. Οι συγχωριανοί του έσπευσαν να τον υπερασπιστούν με πολλούς μάρτυρες, λέγοντας ότι το σπίτι του πατέρα του είχε μετατραπεί σε «άντρο ακολασίας και διαφθοράς». Οι κάτοικοι του χωριού, ακόμα και η μητέρα και η σύζυγός του, δήλωναν ενθουσιασμένοι που «ξεβρώμισε τον τόπο» και εκδήλωναν ποικιλοτρόπως την υποστήριξή τους σε έναν γνήσιο Μανιάτη που κράτησε ψηλά τα ήθη και τις αξίες της περιοχής. Ωστόσο, κατά την ακροαματική διαδικασία αφέθηκαν υπόνοιες ότι ο δράστης είχε και οικονομικό συμφέρον για την πράξη του, καθώς αναφέρθηκε ότι είχε κλέψει το σπίτι του θείου του μετά τον φόνο.
Ο ίδιος, στην απολογία του, εξέφρασε τη λύπη του για όσα έγιναν, αλλά υποστήριξε ότι ήταν καθήκον του να τους σκοτώσει, καθώς δεν μπορούσε να σταθεί στην κοινωνία. Υπό την πίεση της κοινής γνώμης, το δικαστήριο βρέθηκε μπροστά σε μια δύσκολη απόφαση. Παρόλο που ο εισαγγελέας πρότεινε την ενοχή του δράστη χωρίς κανένα ελαφρυντικό, οι ένορκοι είχαν διαφορετική άποψη. Του αναγνώρισαν πολλά ελαφρυντικά και τελικά τον καταδίκασαν σε μόλις 20 χρόνια κάθειρξη. Με βάση τα όσα ίσχυαν εκείνη την εποχή, ο δράστης θα έπρεπε να είχε εκτελεστεί, όμως τελικά τη γλίτωσε με μια πολύ χαμηλή ποινή. Άλλες εποχές, άλλα ήθη.
Το πενταπλό φονικό της Μάνης παραμένει ένα σκοτεινό κεφάλαιο στην ιστορία της Ελλάδας, αναδεικνύοντας τις περίπλοκες σχέσεις μεταξύ του νόμου, της παράδοσης και της κοινής γνώμης σε μια μεταβατική εποχή. Πόσο διαφορετικά θα κρινόταν σήμερα μια τέτοια υπόθεση;
Πηγή: Πρώτο Θέμα
