Στην καρδιά της Μάνης, στον οικισμό της Χαρούδας, δεσπόζει ένα από τα πιο αξιόλογα βυζαντινά μνημεία της περιοχής: ο ναός του Ταξιάρχη. Χρονολογούμενος στον 11ο αιώνα, ο ναός αυτός δεν είναι απλώς ένα αρχιτεκτονικό κομψοτέχνημα, αλλά και ένας τόπος που κουβαλά έναν συναρπαστικό θρύλο, βαθιά ριζωμένο στην τοπική παράδοση.
Ο Θρύλος των Πρωτομαστόρων
Η ιστορία του ναού συνδέεται άρρηκτα με έναν ενδιαφέροντα θρύλο. Λέγεται ότι χτίστηκε από έναν πρωτομάστορα, ο οποίος είχε έναν επίσης ικανό γιο, πρωτομάστορα. Οι δύο τους αποφάσισαν να συναγωνιστούν για το καλύτερο αρχιτεκτονικό αποτέλεσμα. Ο πατέρας ανέλαβε την ανέγερση του ναού του Ταξιάρχη του Γκλέζου, ενώ ο γιος ανέλαβε τον Ταξιάρχη της Χαρούδας.
Με την ολοκλήρωση των δύο εκκλησιών, οι κριτές, σύμφωνα με την παράδοση, έδωσαν τη νίκη στον γιο. Ο πατέρας, αναγνωρίζοντας την ανωτερότητα του έργου του γιου του, λέγεται ότι απεβίωσε από τη στεναχώρια του καθώς απομακρυνόταν από τη Χαρούδα. Ο ναός της Χαρούδας, που έκτισε ο γιος, είναι πράγματι εντυπωσιακά μεγάλος για την περιοχή και χρησιμοποιήθηκε μάλιστα ως καθολικό μοναστηριού.
Αρχιτεκτονική και Διάκοσμος: Ένα Ταξίδι στο Χρόνο
Ο ναός του Ταξιάρχη είναι ένα αξιόλογο αρχιτεκτονικό μνημείο, με φροντισμένη τοιχοποιία και αξιοσημείωτη ποικιλία στη διάπλαση των όψεων. Είναι σταυροειδής με τρούλο και διαθέτει ένα πολυώροφο, οξυκόρυφο καμπαναριό. Η πόρτα και τα παράθυρα κοσμούνται με περίτεχνα σκαλισμένα μάρμαρα, ενώ το κατώτερο τμήμα των τοίχων είναι φτιαγμένο από μεγάλους ογκόλιθους, υποδεικνύοντας την αρχαιότητα της κατασκευής.
Στον τρούλο και στην αψίδα του ιερού σώζονται εντοιχισμένα πιάτα. Στην ανατολική πλευρά, μια ανεστραμμένη ταφική μαρμάρινη πλάκα φέρει μια δίστιχη επιγραφή αρχαίων χρόνων: “(ΔΑΜΟΝΙΚΙΔΑ ΧΑΙΡΕ – ΤΕΙΜΑΡΕΙΝ ΧΑΙΡΕ)”.
Εσωτερικά, στον βόρειο τοίχο, είναι εμφανή τα τεράστια μαρμάρινα μακρόνια, τα οποία αντικαθιστούν την ξυλοδεσιά, μια λύση που υιοθετήθηκε για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη ξύλου. Περιμετρικά των ημικυλινδρικών θόλων και της βάσης του τρούλου περιτρέχει ένα λοξότμητο γείσο με διάκοσμο συριακών τροχών, πυροστρόβιλων και σταυρόμορφων ροδάκων.
Ο ναός είναι κατάκοσμος από μεταβυζαντινές τοιχογραφίες του 18ου και 19ου αιώνα. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η απεικόνιση της Παναγίας με τα λυτά μαλλιά, η οποία, κατά μια άποψη, μοιρολογά.
Ο ναός του Ταξιάρχη στη Χαρούδα αποτελεί ένα ζωντανό κομμάτι της ιστορίας και της παράδοσης της Μάνης, προσκαλώντας τους επισκέπτες να ανακαλύψουν την ομορφιά και το μυστήριο που κρύβει.
Κείμενο-Φωτό: Όμορφη Μάνη
Φωτογραφικό Υλικό:
Χάρτης:
