Το άρθρο του Γιώργου Θεοδωρακάκου, πρώτου εκδότη της εφημερίδας «ΜΑΝΗ» (1956-57), περιγράφει τη συναρπαστική ιστορία της αρχικής εξερεύνησης των Σπηλαίων του Διρού, με έμφαση στη Βλυχάδα. Το κείμενο φωτίζει τις απαρχές του τουριστικού ενδιαφέροντος για την περιοχή, ξεκινώντας από μια απλή συζήτηση σε ένα καφενείο της Αρεόπολης.
Η Αρχή της Εξερεύνησης: Από τον Μύθο στην Πραγματικότητα
Τα σπήλαια του Διρού, και ειδικότερα η Βλυχάδα, αποτελούν σήμερα κορυφαίο τουριστικό προορισμό στη Μάνη, συμβάλλοντας καθοριστικά στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής. Ωστόσο, η εξερεύνηση και ανάδειξή τους δεν ήταν αυτονόητη. Η ύπαρξη της Βλυχάδας ήταν γνωστή στους ντόπιους, αλλά συνοδευόταν από μυστηριώδεις ιστορίες και φόβους, με κανέναν να μην έχει τολμήσει να εξερευνήσει το εσωτερικό της. Κυκλοφορούσε ακόμα και η φήμη ότι την είχε εξερευνήσει ο Μανιάτης θαλασσοπόρος Αραπάκης στις αρχές του 20ου αιώνα. Η Σπηλαιολογική Εταιρία, υπό την προεδρία του Ιωάννη Πετρόχειλου, δεν γνώριζε την ύπαρξη του σπηλαίου.
Η Πρώτη Εξερεύνηση: Μια Συζήτηση που Έγινε Πράξη
Η «σπίθα» για την εξερεύνηση άναψε τον Απρίλιο του 1957, στο καφενείο της θείας-Βενέτας, της Τζιμίνας, στην Αρεόπολη. Ο Μπάρμπα Κώστας ο Μαυροειδάκος αφηγήθηκε την ιστορία του Γερασιμάκου, ο οποίος, τολμώντας να μπει στη σπηλιά, βρήκε μια επιγραφή «Ως εδώ και μη παρέκει», εγκαταλείποντας τρομοκρατημένος την προσπάθεια. Αυτή η διήγηση, ένα μείγμα μύθου και μυστηρίου, κέντρισε το ενδιαφέρον μιας παρέας νέων.
Μετά από συζητήσεις, η ιδέα για άμεση εξερεύνηση, προτεινόμενη από τον Σαμπάτη Σαμπατακάκη, υλοποιήθηκε το επόμενο πρωί. Οι συμμετέχοντες, μεταξύ των οποίων ο ίδιος ο Σαμπάτης Σαμπατακάκης, ο Γιωργάκης Κοιλάκος, ο Μίμης Κοιλάκος, ο Γιώργος Θεοδωρακάκος, ο Γκόνης (χωροφύλακας), ο Σπύρος Καλαποθάκης και άλλοι Αρεοπολίτες, συγκέντρωσαν τα απαραίτητα: σπάγκο ως «μίτο της Αριάδνης», φακούς, ψωμί και παλιά κεριά για φωτισμό.
Η Ανακάλυψη της Μαγείας: Εντός της Βλυχάδας
Η ομάδα, γεμάτη δέος, φόβο και περιέργεια, εισήλθε στην είσοδο της Βλυχάδας. Μετά από αρκετά μέτρα έρποντας, βρέθηκαν όρθιοι σε μια μεγάλη, χιονόλευκη αίθουσα, διακοσμημένη με υπέροχους σταλακτίτες και σταλαγμίτες, που σε σημεία σχημάτιζαν δωρικές κολώνες. Η σιωπή διακοπτόταν μόνο από τις σταγόνες νερού, που επί χιλιάδες χρόνια είχαν δημιουργήσει αυτά τα παραμυθένια σχήματα. Η εξερεύνηση αποκάλυψε τεράστιες λευκές αίθουσες και λίμνες, με τις φυσικές δημιουργίες να μοιάζουν με καλλιτεχνικά έργα.
Η πρώτη αυτή παραμονή στη σπηλιά διήρκεσε μέχρι αργά το βράδυ, προκαλώντας την ανησυχία των κατοίκων της Αρεόπολης.
Συνέχιση της Εξερεύνησης και Διεθνής Προβολή
Τις επόμενες μέρες, η εξερεύνηση συνεχίστηκε, με την ομάδα να ενισχύεται από νέους του Πύργου, όπως ο Γερασιμάκος, ο Κοντράρος, ο Νίκος Πουλαντζάς και ένας φίλος του Γερμανός, καθώς και ο διάσημος Ολλανδός δημοσιογράφος Φραντς Βαν Χάσελτ. Ο Βαν Χάσελτ, λάτρης της Μάνης, έγραψε το πρώτο άρθρο για τα σπήλαια σε ευρωπαϊκή εφημερίδα, με τίτλο «Μάνη: Η Χώρα των Πύργων», το οποίο αναδημοσιεύτηκε το 1966 στην εφημερίδα «Μάνη». Άρθρο για τη Βλυχάδα έγραψε και ο Μανιάτης δημοσιογράφος Βάσος Τσιμπιδάρος στην «Απογευματινή», ενώ τα «Μανιάτικα Νέα» αφιέρωσαν ολοσέλιδο αφιέρωμα.
Προκλήσεις και Ανάπτυξη
Με τον καιρό, οι επισκέψεις στη Βλυχάδα αυξήθηκαν, οδηγώντας δυστυχώς σε ανυπολόγιστες ζημιές στον σταλακτιτικό διάκοσμο από ανεύθυνους επισκέπτες. Ακολούθησε μια δυσάρεστη περίοδος τοπικιστικών αντιθέσεων μεταξύ των κατοίκων της Αρεόπολης και του Πύργου για την εκμετάλλευση των σπηλαίων. Τελικά, η αξιοποίηση αναλήφθηκε από την κοινότητα Πύργου, στην περιοχή της οποίας ανήκαν, και αργότερα από τον ΕΟΤ, ο οποίος ανέλαβε την οικονομική εκμετάλλευση.
Η αρχική ομάδα εξερευνητών επισκέφτηκε και το σπήλαιο Καταφύγγι, όπου βρήκαν ίχνη φωτιάς, χωρίς να έχουν την επιστημονική γνώση για τη χρονολόγησή τους. Το σπήλαιο της Αλεπότρυπας δεν ήταν γνωστό και δεν εξερευνήθηκε τότε.
Ο συγγραφέας επισημαίνει ότι ο εμπνευστής και πρωταγωνιστής αυτής της πρώτης εξερεύνησης ήταν ο Σαμπάτης Σαμπατακάκης, ένας δραστήριος και προοδευτικός νέος της Αρεόπολης.
Αυτή η ιστορία αναδεικνύει όχι μόνο την ομορφιά των σπηλαίων του Διρού, αλλά και την ανθρώπινη περιέργεια, το θάρρος και τις προκλήσεις που αντιμετωπίστηκαν στην πορεία της ανάδειξής τους.
Με πηγή : http://www.mani.org.gr/mani/