Στο γραφικό λιμάνι του Γυθείου, πρωτεύουσας της Μάνης, και συγκεκριμένα στη μικρή, καταπράσινη νησίδα Κρανάη (γνωστή και ως Μαραθονήσι), στέκεται αγέρωχος ένας πύργος που αφηγείται ιστορίες αιώνων: ο Πύργος Τζανετάκη. Αυτό το αρχιτεκτονικό κόσμημα, αναπόσπαστο κομμάτι του μανιάτικου τοπίου, δεν είναι απλώς ένα ιστορικό κτίσμα, αλλά ένας ζωντανός μάρτυρας της ταραχώδους ιστορίας και του πνεύματος αντίστασης της Μάνης.
Η Ιστορία της Κρανάης: Από τη Μυθολογία στην Ιστορία
Η νησίδα Κρανάη έχει βαθιές ρίζες στην ελληνική μυθολογία. Σύμφωνα με τον μύθο, εδώ πέρασαν την πρώτη τους νύχτα η Ωραία Ελένη και ο Πάρις, πριν ξεκινήσουν το μοιραίο ταξίδι τους για την Τροία. Μάλιστα, η ονομασία “Κρανάη” λέγεται ότι προήλθε από το κράνος που ξέχασε ο Πάρις φεύγοντας.
Πέρα από τους μύθους, η Κρανάη αποτέλεσε πάντα ένα στρατηγικό σημείο λόγω της θέσης της στην είσοδο του λιμανιού του Γυθείου. Από το 1898, η νησίδα συνδέεται με τη στεριά με μια στενή λωρίδα γης μήκους 150 μέτρων, καθιστώντας την εύκολα προσβάσιμη.
Ο Πύργος του Μπέη: Το Καταφύγιο του Τζανετάκη Γρηγοράκη
Ο Πύργος Τζανετάκη χτίστηκε το 1829, μετά την Ελληνική Επανάσταση, και ανήκε σε μια από τις ισχυρότερες και πιο επιφανείς οικογένειες της Μάνης, τους Τζανετάκηδες. Συγκεκριμένα, υπήρξε η κατοικία του Τζανετάκη Γρηγοράκη, σημαντικού οπλαρχηγού της Ελληνικής Επανάστασης και αργότερα Μπέη της Μάνης.
Η αρχιτεκτονική του πύργου είναι χαρακτηριστική της μανιάτικης οχυρωματικής τέχνης, αν και η μεταγενέστερη κατασκευή του (σε σχέση με τους πιο παλιούς αμυντικούς πύργους της Μέσα Μάνης) του προσδίδει μια πιο “κατοικήσιμη” διάσταση, χωρίς να χάνει τον αμυντικό του χαρακτήρα. Χτισμένος από πέτρα, ο Πύργος διαθέτει στιβαρούς τοίχους και περιορισμένα ανοίγματα, σχεδιασμένα για προστασία από επιθέσεις. Η παρουσία του στην Κρανάη, στην είσοδο του λιμανιού, υπογράμμιζε τη δύναμη και τον έλεγχο της οικογένειας στην περιοχή. Ήταν ένα ορατό σύμβολο της εξουσίας τους και της ικανότητάς τους να υπερασπίζονται τα συμφέροντά τους σε μια εποχή όπου οι οικογενειακές διαμάχες και οι τοπικές συγκρούσεις ήταν συχνές.
Από Φρούριο σε Μουσείο: Η Σημερινή Ζωή του Πύργου
Σήμερα, ο Πύργος Τζανετάκη είναι ανακηρυγμένος ιστορικό διατηρητέο μνημείο και έχει λάβει νέα ζωή ως Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο Μάνης. Η αναστήλωσή του τον έχει διατηρήσει σε εξαιρετική κατάσταση, επιτρέποντας στους επισκέπτες να θαυμάσουν την αρχιτεκτονική του και να περιηγηθούν στο εσωτερικό του.
Το μουσείο φιλοξενεί εκθέματα που ζωντανεύουν την ιστορία, τον πολιτισμό και την καθημερινότητα των Μανιατών. Μέσα από χάρτες, ιστορικά κείμενα, ενδυμασίες, όπλα και αντικείμενα καθημερινής χρήσης, ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει τις ιδιαιτερότητες της μανιάτικης κοινωνίας, τους αγώνες της για ελευθερία και την πλούσια παράδοσή της. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στους περιηγητές της Μάνης από τον 15ο έως τον 19ο αιώνα, προσφέροντας μια εξωτερική ματιά στην ιδιαιτερότητα της περιοχής.
Η Κρανάη: Ένας Προορισμός με Ιστορία
Εκτός από τον Πύργο Τζανετάκη, η νησίδα Κρανάη προσφέρει και άλλα αξιοθέατα. Κοντά στον πύργο βρίσκεται ο εντυπωσιακός Φάρος του Γυθείου, χτισμένος από μάρμαρο το 1873, το παλιό καρνάγιο (ναυπηγείο) και το γραφικό εκκλησάκι των Αγίων Πέτρου και Παύλου.
Ο Πύργος Τζανετάκη δεν είναι απλώς ένα κτίριο, αλλά ένα αναπόσπαστο κομμάτι του Γυθείου και της Μάνης. Μια επίσκεψη σε αυτόν τον ιστορικό χώρο προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία να βυθιστεί κανείς στην ιστορία, να θαυμάσει την αρχιτεκτονική κληρονομιά και να νιώσει τον παλμό μιας περιοχής που ποτέ δεν υποτάχθηκε.
Κείμενο-Φωτό : Όμορφη Μάνη
