Τα Σπήλαια του Διρού, στη Λακωνική Μάνη, είναι ένα πραγματικό φυσικό θαύμα, αλλά πέρα από την εκθαμβωτική ομορφιά τους, κρύβουν μια βαθιά και συναρπαστική ιστορία που φτάνει μέχρι την προϊστορία και συνδέεται με αρχαίους μύθους.
Η προϊστορική κατοίκηση και η “Αλεπότρυπα”:
Το σπήλαιο της Αλεπότρυπας, ένα από τα σπήλαια του Διρού (μαζί με το μεγαλύτερο, τη Γλυφάδα ή Βλυχάδα), υπήρξε μια σημαντική κατοικία προϊστορικών ανθρώπων κατά τη Νεολιθική Εποχή (5400-3200 π.Χ.). Οι ανασκαφές που ξεκίνησαν τη δεκαετία του ’50 και συνεχίζονται, έχουν φέρει στο φως πλήθος ευρημάτων που αποδεικνύουν την εκτεταμένη ανθρώπινη παρουσία:
- Σκελετούς ανθρώπων: Αυτό είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα, καθώς δείχνει ότι το σπήλαιο χρησιμοποιούνταν και ως νεκροταφείο. Μάλιστα, έχουν βρεθεί ενδείξεις για ταφικές τελετές.
- Εργαλεία: Λίθινα εργαλεία, δείγματα της τεχνολογίας της εποχής.
- Κεραμικά: Θραύσματα αγγείων, που δίνουν πληροφορίες για την καθημερινή ζωή και τις τεχνικές τους.
- Οστά ζώων: Ανάμεσα στα ευρήματα συγκαταλέγονται απολιθωμένα οστά ιπποπόταμου, πάνθηρα, ύαινας, λιονταριού, ελαφιού και κουναβιού. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το μεγαλύτερο κοίτασμα ιπποπόταμων στην Ευρώπη.
Ο Μύθος του Άδη και η Πύλη του Κάτω Κόσμου:
Λόγω της χρήσης του σπηλαίου ως νεκροταφείου και των ιδιαίτερων συνθηκών (υπόγειες διαδρομές, σκοτάδι, νερό), έχει αναπτυχθεί ο θρύλος ότι τα Σπήλαια του Διρού, και ιδίως η Αλεπότρυπα, αποτελούσαν μία από τις “Πύλες του Άδη” στην αρχαία ελληνική μυθολογία.
- Παυσανίας: Ο αρχαίος περιηγητής Παυσανίας αναφέρει την ύπαρξη υπόγειων διαδρομών στην περιοχή που οδηγούσαν στον Άδη.
- Ο Χάρων: Η εικόνα των ανθρώπων να διασχίζουν με βάρκες τις σκοτεινές υπόγειες λίμνες του σπηλαίου, θυμίζει έντονα τη διέλευση των ψυχών με τη βάρκα του Χάροντα στα νερά της Αχερουσίας λίμνης, στον δρόμο προς τον Κάτω Κόσμο.
- Ταφικές τελετές: Η ανακάλυψη ταφικών μνημείων και η διεξαγωγή τελετών εντός του σπηλαίου ενισχύει την πεποίθηση ότι οι προϊστορικοί κάτοικοι το αντιλαμβάνονταν ως έναν χώρο με ιδιαίτερη σημασία, ίσως ως έναν τόπο επικοινωνίας με τον κόσμο των νεκρών.
Οι ερευνητές εικάζουν ότι η εμπειρία των προϊστορικών κατοίκων εντός της Αλεπότρυπας, με το σκοτάδι, τα υπόγεια νερά και τις ταφικές πρακτικές, πιθανώς να ενέπνευσε ή να επηρέασε τους μύθους για τον Άδη και τον Κάτω Κόσμο.
Η σύγχρονη ανακάλυψη και εξερεύνηση:
Η ύπαρξη των σπηλαίων ήταν γνωστή στους ντόπιους από τις αρχές του 20ού αιώνα. Η συστηματική εξερεύνηση και χαρτογράφηση ξεκίνησε το 1949 από τους ιδρυτές της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας, Γιάννη και Άννα Πετροχείλου. Μέχρι το 1960 είχαν εξερευνηθεί 1.600 μέτρα, ενώ σήμερα το γνωστό μήκος του σπηλαίου ξεπερνά τα 15 χιλιόμετρα, με ένα μεγάλο μέρος του να είναι υποβρύχιο και να έχει εξερευνηθεί και από υποβρύχιους σπηλαιολόγους.
Σήμερα, τα Σπήλαια του Διρού, και κυρίως η Γλυφάδα (Βλυχάδα), είναι επισκέψιμα και προσφέρουν μια μοναδική εμπειρία ξενάγησης με βάρκα μέσα σε ένα μαγευτικό υπόγειο τοπίο σταλακτιτών και σταλαγμιτών, όπου η ιστορία και ο μύθος συναντούν τη φυσική ομορφιά.
Με πηγές : Σπήλαια Διρού
Η εισαγωγική φωτό : Το Σπήλαιο
