
Οι Μυστικοί Κάτοικοι της Μάνης: Ενδημικές Σαύρες σε ένα Άγριο Τοπίο
10 Ιουνίου 2025Η Μάνη, αυτή η ξεχωριστή γωνιά της Πελοποννήσου, φημίζεται για την άγρια ομορφιά της, τα πέτρινα χωριά της και την πλούσια ιστορία της. Ωστόσο, πέρα από τους επιβλητικούς πύργους και τις απόκρημνες ακτές, φιλοξενεί και έναν κρυφό πλούτο ζωής, ειδικά στον κόσμο των ερπετών. Δύο είδη σαύρας, ενδημικά της Ελλάδας και ιδιαίτερα της Πελοποννήσου, βρίσκουν καταφύγιο στο μοναδικό γεωφυσικό περιβάλλον της Μάνης: η Σαύρα του Μοριά (Algyroides moreoticus) και η Γουστέρα της Πελοποννήσου (Podarcis peloponnesiacus).
Το γεωφυσικό περιβάλλον της Μάνης είναι εξαιρετικά ποικιλόμορφο και προσφέρει ιδανικές συνθήκες για αυτά τα δύο είδη. Από τις ξερές, πετρώδεις πλαγιές και τις απόκρημνες ακτές της, μέχρι τις σχισμές των βράχων, τις χαράδρες, τις εγκαταλελειμμένες ξερολιθιές και την θαμνώδη βλάστηση, κάθε στοιχείο του τοπίου συμβάλλει στη διαμόρφωση των ενδιαιτημάτων τους.
Η Σαύρα του Μοριά, ένα μικρόσωμο και ευκίνητο ερπετό, προτιμά συνήθως πιο σκιερά και υγρά σημεία. Στη Μάνη, την βρίσκουμε συχνά κρυμμένη ανάμεσα σε θάμνους, κάτω από πέτρες σε ερειπωμένα κτίσματα ή ξερολιθιές, ακόμα και σε σχισμές βράχων κοντά σε υγρασία. Η ικανότητά της να προσαρμόζεται την καθιστά κοινό θέαμα σε περιοχές με θαμνώδη «μακία» βλάστηση, αρμυρίκια κοντά στις ακτές, ή ακόμα και σε ελαιώνες, όπου βρίσκει καταφύγιο και τροφή.
Από την άλλη πλευρά, η Γουστέρα της Πελοποννήσου είναι μια πιο στιβαρή και εμφανής σαύρα, που ξεχωρίζει με τους έντονους χρωματισμούς της. Είναι κυρίαρχο είδος στην Πελοπόννησο και στη Μάνη την συναντάμε σχεδόν παντού. Από τα παράκτια βράχια και τις παραλίες, μέχρι τα ορεινά μονοπάτια και τις πλαγιές που φτάνουν σε μεγάλο υψόμετρο, η γουστέρα είναι παρούσα. Τη βλέπουμε συχνά να λιάζεται πάνω σε ζεστές πέτρες, να τρέχει γρήγορα ανάμεσα σε θάμνους ή να σκαρφαλώνει με ευκολία σε τοίχους και βράχια. Η αφθονία των εντόμων και άλλων μικρών ασπόνδυλων στο μανιάτικο οικοσύστημα παρέχει άφθονη τροφή για αυτά τα ημερόβια ερπετά.
Και τα δύο είδη είναι απολύτως ακίνδυνα για τον άνθρωπο και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της βιοποικιλότητας της περιοχής. Η παρουσία τους αποτελεί δείκτη ενός υγιούς οικοσυστήματος. Ωστόσο, όπως και πολλά άλλα είδη, αντιμετωπίζουν απειλές από την ανθρώπινη δραστηριότητα, όπως η αλλοίωση των ενδιαιτημάτων τους λόγω της αστικοποίησης, η χρήση φυτοφαρμάκων σε αγροτικές περιοχές, και οι πυρκαγιές.
Η διατήρηση αυτών των μοναδικών κατοίκων της Μάνης απαιτεί την προστασία των φυσικών τους ενδιαιτημάτων και την ευαισθητοποίηση του κοινού. Η κατανόηση της σημασίας τους για το οικοσύστημα της Μάνης είναι το πρώτο βήμα για να εξασφαλιστεί η επιβίωσή τους για τις επόμενες γενιές. Την επόμενη φορά που θα βρεθείτε σε αυτό το άγριο και όμορφο τοπίο, αναζητήστε τους – ίσως μια φευγαλέα κίνηση σε μια πέτρα ή ανάμεσα σε θάμνους αποκαλύψει έναν από τους κρυφούς, αλλά τόσο σημαντικούς, κατοίκους της Μάνης.