
Το Οικόσημο των Μεδίκων: Συμβολισμός και Ιστορία
9 Ιουνίου 2025Το οικόσημο των Μεδίκων είναι μια χρυσή ασπίδα με έξι κόκκινες σφαίρες. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για τη σημασία του:
- Κάποιοι πιστεύουν ότι οι κόκκινες σφαίρες απεικονίζουν θαυματουργά φαρμακευτικά χάπια, αν και ο συγγραφέας του βιβλίου αμφισβητεί την ύπαρξη τέτοιων χαπιών τότε, υποδηλώνοντας ότι ήταν πιθανότερο βότανα.
- Άλλοι υποστηρίζουν ότι το οικόσημο το έδωσε ο Καρλομάγνος.
- Η Βρετανική Εγκυκλοπαίδεια αναφέρει ότι οι σφαίρες δεν αντιπροσωπεύουν χάπια, αλλά έξι βυζαντινά νομίσματα, συμβολίζοντας την εμπορική τους δραστηριότητα και τις τραπεζικές τους συναλλαγές.
Ο συγγραφέας πιστεύει ότι η αλήθεια του συμβολισμού είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την ιστορία της οικογένειας και ειδικότερα με την έναρξη των δραστηριοτήτων της στη Φλωρεντία.
Οι Μέδικοι στη Φλωρεντία και η Άνοδός τους
Γύρω στον 12ο αιώνα, οι Μέδικοι μετανάστευσαν από το μικρό χωριό του Μουγκέλου στη Φλωρεντία, όπου εγκαταστάθηκαν κοντά στην εκκλησία του Αγίου Λαυρεντίου. Η οικογένεια παρέμεινε πάντα πιστή στην ενορία της και στο όνομα του Αγίου.
Στη Φλωρεντία, οι Μέδικοι εντάχθηκαν αμέσως σε σωματεία και συντεχνίες, αναδεικνυόμενοι πολύ γρήγορα σε ηγετικές θέσεις.
- Ένας από τους πρώτους Μέδικους, ο Giovanni de Medici, ο οποίος νίκησε τους Λομβαρδούς το 1251, είχε έναν γιο, τον Ardingo. Ο Ardingo από το 1291 διατέλεσε προϊστάμενος συντεχνιακών οργανώσεων, και το 1314 έγινε γκονφαλονιέρος (διοικητής) της Φλωρεντίας.
- Την ίδια χρονιά, ο Averardo Medici υπήρξε σημαιοφόρος συντεχνιακός.
- Το 1378, ο Σίλβεστρος (ή Σάλβεστρος) Μέδικος υπήρξε ο υποκινητής της στάσης των τσιόμπι (εργατών των εργοστασίων εριουργίας). Ο Σίλβεστρος είχε επίσης αναδειχθεί από τις συντεχνίες.
Το Πολιτικό Κλίμα της Φλωρεντίας και η Ερμηνεία του Οικόσημου
Μεταξύ 1249 και 1251, η Φλωρεντία συγκλονίστηκε από συγκρούσεις μεταξύ των αριστοκρατών Γιβελλίνων («Λευκών») και των μεσαίων και φτωχών Γουέλφων («Μαύρων»). Οι «Μαύροι» επικράτησαν τελικά, προχωρώντας σε μεταρρυθμίσεις για τη διασφάλιση της λαϊκής κυριαρχίας. Η Φλωρεντία διαιρέθηκε σε έξι συνοικίες (sesti), οι οποίες εξέλεγαν δύο πρεσβύτες (anziani) που αποτελούσαν το δωδεκαμελές συμβούλιο των αρχόντων (Signoria).
Από το 1282, με νέες μεταρρυθμίσεις, η ανώτερη εκτελεστική εξουσία ανατέθηκε σε έξι Πριόρους (Πρώτους, αρχιεργάτες ή προϊσταμένους), οι οποίοι εκλέγονταν από τα επαγγελματικά σωματεία.
Το οικόσημο των Μεδίκων στην αρχική του μορφή μπορεί να ειδωθεί στη σφραγίδα του Πέτρου Μέδικου του Αθηναίου από το 1342, η οποία υπάρχει στο Δημόσιο Αρχείο της Φλωρεντίας. Στη σφραγίδα αυτή, εκτός από τη χρυσή ασπίδα με τις έξι κόκκινες σφαίρες, υπάρχει στη μέση μια σκουρόχρωμη, καρδιόσχημη ασπίδα με έναν μαύρο άνδρα με λευκή κορδέλα στο κεφάλι του, που κοιτάζει αριστερά.
Η ερμηνεία που δίνει ο συγγραφέας είναι η εξής:
- Ο μαύρος άνδρας συμβόλιζε τη φατρία των «Μαύρων» (Neri), στην οποία ανήκαν και οι Μέδικοι, γινόμενοι γρήγορα ηγέτες των συντεχνιών. Όταν η φατρία αυτή εξελίχθηκε στο κόμμα των «Λαϊκών» (Popolani και Popolari), οι Μέδικοι της Φλωρεντίας πιθανώς αφαίρεσαν τον μαύρο άνδρα από το οικόσημό τους.
- Οι έξι κόκκινες σφαίρες συμβόλιζαν τις έξι κεφαλές (Πριόρους) των έξι συνοικιών της Φλωρεντίας, οι οποίοι ήταν μπροστάρηδες στις συντεχνίες για την πάλη των δικαιωμάτων τους. Το κόκκινο χρώμα υποδηλώνει τα ματωμένα χρήματα των εργαζομένων, κερδισμένα με σκληρή δουλειά και εργατικούς αγώνες. Οι σφαίρες ονομάζονταν «Palle», και οι «Λαϊκοί» οπαδοί τους αποκαλούνταν «Pallechi».
- Η καρδιόσχημη ασπίδα συμβόλιζε την άμυνα των εργαζομένων, η οποία μπορεί να γίνει χρυσή όταν οι εργαζόμενοι παλεύουν ενωμένοι και με αγάπη για τα δικαιώματά τους.
Οι Μέδικοι της Φλωρεντίας παρέμειναν πάντοτε αγαπητοί στον λαό, διατηρώντας ισχυρούς δεσμούς μαζί του, ανεξάρτητα από το πόσο ψηλά ανέβηκαν.
Πηγή άρθρου : Το βιβλίο του Μιχάλη Γρηγ. Μπατσινίλα «ΟΙ ΜΕΔΙΚΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΓΙΑΤΡΙΑΝΟΙ ΤΟΥ ΟΙΤΥΛΟΥ ΜΑΝΗΣ ΚΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΓΙΟΡΤΗ». Αθήνα 1999. σύνδεσμος εδώ: ΤΟ ΟΙΚΟΣΗΜΟ ΤΩΝ ΜΕΔΙΚΩΝ