Γεννημένος στην πολύπυργο Κοίτα της Μάνης το 1915, ο Δικαίος Β. Βαγιακάκος (1915-2016) υπήρξε μια εμβληματική φυσιογνωμία των γλωσσικών και φιλολογικών σπουδών του 20ού αιώνα. Ως Διευθυντής του Κέντρου Συντάξεως του Λεξικού της Ακαδημίας Αθηνών, άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στην επιστήμη.
Η ερευνητική του δραστηριότητα ήταν ευρεία, καλύπτοντας τη Λαογραφία, τη Γλωσσολογία και την Αρχαιολογία. Με ιδιαίτερη αγάπη και εμβάθυνση μελέτησε όλα τα γλωσσικά ιδιώματα της Ελληνικής Γλώσσας, με κορυφαία αναφορά στο γλωσσικό ιδίωμα της Μάνης, το οποίο αποτέλεσε και το θέμα της διδακτορικής του διατριβής.
Η αφοσίωσή του στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Μάνης και της Λακωνίας κορυφώθηκε με την ίδρυση της Εταιρείας Λακωνικών Σπουδών. Υπήρξε η κινητήρια δύναμη αυτής της εταιρείας για πολλά χρόνια, οδηγώντας την σε άνθηση και παραδίδοντάς την στις νεότερες γενιές. Μέσα από τις σελίδες του περιοδικού «Λακωνικαί Σπουδαί», του οποίου είχε την ευθύνη για μακρύ χρονικό διάστημα μαζί με την Ελένη Μπελιά, φιλοξενήθηκαν σημαντικές επιστημονικές μελέτες για την περιοχή από το 1972 και έπειτα.
Ο Κυριάκος Δ. Κάσσης τον χαρακτήρισε εύστοχα ως “ίσως τον τελευταίο εν ζωή μεγάλο μελετητή της Μάνης της προπολεμικής γενιάς”, έναν φιλόλογο που αφιέρωσε τη ζωή του στη συλλογή στοιχείων και τη μελέτη της Μάνης και των Μανιατών της διασποράς.
Έμπρακτη απόδειξη της αγάπης του για τον τόπο του ήταν η γενναιόδωρη παραχώρηση της πλούσιας βιβλιοθήκης και του προσωπικού του αρχείου στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σπάρτης. Μια πράξη που αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς όπως ο ίδιος συνήθιζε να λέει, “Έμεινα πολλές φορές νηστικός, για να αγοράσω ένα βιβλίο”, υπογραμμίζοντας την αφοσίωσή του στη γνώση.
Σήμερα, η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σπάρτης τιμά την προσφορά του ονομάζοντας το τοπικό της τμήμα σε «Τμήμα Λακωνικής Βιβλιογραφίας Δικαίος Β. Βαγιακάκος».
Ο Δικαίος Β. Βαγιακάκος ζει μέσα από το σημαντικό του έργο, το προσωπικό του αρχείο και την πολύτιμη βιβλιοθήκη του, παραμένοντας μια φωτεινή πηγή έμπνευσης για τις επόμενες γενιές ερευνητών.
Όμορφη Μάνη
