Μανιάτικα Επίθετα: Η Κατάληξη -άκης και οι Δυναμικές της.

Κυπάρισσος

Αναφορικά με τη μανιάτικη καταγωγή της οικογένειας Μπενάκη, αξίζει να σημειωθεί η παρουσία της κατάληξης -άκης σε πολλά μανιάτικα επίθετα, μια κατάληξη που είναι κυρίαρχη στην Κρήτη. Στη Μάνη, πέρα από την ευρέως διαδεδομένη κατάληξη -άκος, η κατάληξη -άκης αποτελεί επίσης συνηθισμένο τρόπο για να προσδιοριστούν τα παιδιά μιας οικογένειας. Πιθανολογείται ότι και οι δύο καταλήξεις προέρχονται από βυζαντινές επιρροές.

Πολλοί διακεκριμένοι Μανιάτες φέρουν στο επίθετό τους την κατάληξη -άκης, όπως ο ποιητής της Μάνης Νικήτας Νηφάκης, οι σημαντικές οικογένειες που έδρασαν κατά την Ελληνική Επανάσταση των Γρηγοράκη-Τζανετάκη, Τρουπάκη, Κουμουνδουράκη, Καπετανάκη, Καβαλιεράκη και Ροζάκη. Σημαντικές προσωπικότητες όπως ο Δημήτριος Πετροπουλάκης, αρχηγός του εκστρατευτικού σώματος Μανιατών στις κρητικές επαναστάσεις του 1841 και 1867, ο ιδρυτής του «Μακεδονικού Κομιτάτου» Δημήτριος Καλαποθάκης, οι ηρωικοί Μακεδονομάχοι Αντώνιος Βλαχάκης (Καπετάν Λίτσας) και οι αδελφοί Λεωνίδας και Ηλίας Πετροπουλάκης, καθώς και άλλοι Μανιάτες που διακρίθηκαν στα νεότερα χρόνια, φέρουν επίσης αυτή την κατάληξη. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται ο δήμαρχος Ιωάννης Αραπάκης, ο Καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Απόστολος Δασκαλάκης, ο ήρωας του Αλβανικού Έπους Συνταγματάρχης Κωνσταντίνος Δαβάκης και ο αδελφός του Δημήτριος Δαβάκης, ο Νομάρχης Αρκαδίας Γιάννης Βουγιουκλάκης, ο καπετάνιος του ΕΛΑΣ Ντίνος (Κωνσταντίνος) Ροζάκης, ο συγγραφέας Τζώρτζης Τζωρτζάκης, ο αρχηγός του Ναυτικού Πέτρος Αραπάκης, ο πρωθυπουργός Τζανής Τζανετάκης, ο δήμαρχος Κηφισιάς Μιχάλης Κανακάκης, ο Ακαδημαϊκός Ιωάννης Ξανθάκης, οι Καθηγητές Πανεπιστημίου Μανώλης και Παναγιώτης Μπεχράκης, η εθνολόγος Νάντια Σερεμετάκη, ο ταξίαρχος Δημήτριος Κοκκινάκης και οι σύγχρονοι πολιτικοί Θανάσης Δαβάκης, Παναγιώτης Σκανδαλάκης και Θόδωρος Σκυλακάκης.

marmari
Μαρμάρι

Είναι ενδιαφέρον ότι πολλές μανιάτικες οικογένειες εμφανίζουν μια ρευστότητα όσον αφορά τις καταλήξεις –άκης και –άκος στα επίθετά τους. Μέλη των ίδιων οικογενειών άλλοτε τις διατηρούν, άλλοτε τις καταργούν ή τις επαναφέρουν κατά το δοκούν. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του παππού του συνομιλητή, Χρήστου Γούδη, ο οποίος στα αρχεία των αγωνιστών του 1821 αναφέρεται ως Βασίλειος Γουδάκος, ενώ οι απόγονοί του επανέφεραν το αρχικό επίθετο Γούδης. Αντίστοιχα, στην περίπτωση της οικογένειας Μπενάκη, μέλη του καλαματιανού κλάδου χρησιμοποίησαν αργότερα το αρχικό τους επίθετο Μπένος. Παρόμοια μεταβολή παρατηρείται και στην οικογένεια Κουμουνδουράκη, από την οποία προήλθε ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος. Αυτές οι εναλλαγές καταδεικνύουν μια δυναμική σχέση με την ονοματοθεσία και την ταυτότητα εντός των μανιάτικων γενών.

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ