Αχ, η Μάνη! Αυτή η περήφανη γωνιά της Πελοποννήσου, που ο Ταΰγετος σμιλεύει με την αγέρωχη παρουσία του, μοιάζει σαν ένα αιχμηρό δόρυ που καταλήγει στο μυστηριώδες ακρωτήρι του Ταινάρου. Ο Πάτρικ Λη Φέρμορ το είχε πει τόσο εύστοχα, ένα σουβλερό καρφί!
Και μπορεί σήμερα οι χάρτες να τη χωρίζουν διοικητικά σε Ανατολική και Δυτική, για την ψυχή των Μανιατών παραμένει μια γη ενιαία, άρρηκτα δεμένη από ιστορία και φλόγα. Θυμάμαι τον ποιητή Νικήτα Νυφάκο, πολύ πριν την Επανάσταση, να την αισθάνεται ήδη τριπλή: Κάτω, Έξω και Μέσα Μάνη, μια γεωγραφική αλήθεια που αντηχεί ακόμα.
Και τι κρύβουν αυτές οι τρεις “Μάνες”; Θησαυρούς για κάθε ταξιδιώτη!
Στην Κάτω Μάνη, το Γύθειο σε μαγεύει με την πρώτη ματιά. Σαν αμφιθεατρικό νησί στεριάς, σκαρφαλώνει την πλαγιά, με τα νεοκλασικά του σπίτια να καθρεφτίζονται στα ήρεμα νερά του Λακωνικού κόλπου. Ο φάρος στην Κρανάη στέκει σιωπηλός φρουρός, ενώ τα καφέ και τα ταβερνάκια δίπλα στο κύμα σφύζουν από ζωή, μέρα και νύχτα. Ένας τόπος όπου η γαλήνη της θάλασσας συναντά την επιβλητικότητα του βουνού.
Ανεβαίνοντας δυτικά, στην Έξω Μάνη, η Καρδαμύλη σε συνεπαίρνει με την άγρια ομορφιά της. Υπό τη σκιά του πανύψηλου Ταΰγετου, αυτό το μέρος ευωδιάζει από σπάνια λουλούδια και ενδημικά φυτά. Λες και η φύση ζωγράφισε εδώ με τα πιο ζωηρά της χρώματα: αλοφυτό Limonium kardamylii, ο βραχόφιλος θάμνος Lithodora, ορχιδέες που ξεφυτρώνουν σαν μικρά θαύματα και οι φλογερές βουκαμβίλιες να σκαρφαλώνουν στους πέτρινους πύργους που φιλοξενούν τους φιλόξενους κατοίκους. Στα γραφικά σοκάκια και τις βραχώδεις ακτές, τα φωτισμένα μαγαζάκια ψιθυρίζουν ιστορίες κάτω από τον ήχο της θάλασσας. Και το ηλιοβασίλεμα… αχ, αυτό το χρυσό φως που σβήνει πίσω από την Κορώνη και το νησάκι Μερόπη, είναι σαν πίνακας ζωγραφικής! Μην ξεχνάς και τον Πύργο των Μούρτζινων-Τρουπάκηδων, σιωπηλό μάρτυρα της φλόγας της Επανάστασης.
Και τέλος, στην καρδιά της Μέσα Μάνης, στέκει αγέρωχη η Αρεόπολη, μια πόλη που αναπνέει ιστορία. Εδώ, η ατμόσφαιρα είναι ηλεκτρισμένη, γεμάτη από τον απόηχο των πολεμικών κραυγών και της φλόγας της ελευθερίας. Στην πλατεία των Αθανάτων, η επιβλητική μορφή του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, με το σπαθί υψωμένο, σου θυμίζει ότι αυτός ο τόπος γέννησε την Επανάσταση. Στις 17 Μαρτίου 1821, από αυτή την σκληρή γη, ξεκίνησε ο αγώνας του Έθνους. Οι δεκάδες πολεμόπυργοι στέκουν ακόμα, σιωπηλοί φρουροί αυτής της ιστορικής στιγμής.
Περπατώντας στα λιθόστρωτα σοκάκια της παλιάς πόλης, στην πλατεία της 17ης Μαρτίου, νιώθεις την ιερότητα του Ιερού Ναού των Ταξιαρχών, όπου οι Μανιάτες έδωσαν τον όρκο τους πριν απελευθερώσουν την Καλαμάτα. Τα καλοκαίρια, η Αρεόπολη μεταμορφώνεται σε ένα μοναδικό τουριστικό θέρετρο. Τα παραδοσιακά μαγαζάκια κρύβονται στις σκιές των πύργων, φωτισμένα από τις ζεστές λάμπες-λυχνάρια, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα βγαλμένη από άλλη εποχή. Και κάτω από τους πανύψηλους πύργους, φαντάζεσαι τους πολεμιστές να περιμένουν την εντολή του Πετρόμπεη, έτοιμοι για έναν νέο αγώνα.
Έτσι είναι η Μάνη, μια γη αντιθέσεων και απαράμιλλης ομορφιάς, όπου η ιστορία ψιθυρίζει σε κάθε πέτρα και η φύση ξεδιπλώνει όλο της το μεγαλείο. Ένας τόπος που σε καλεί να τον ανακαλύψεις ξανά και ξανά.
Κείμενο-Φωτό Όμορφη Μάνη